Een mechanisch uurwerk is een gevoelig en kwetsbaar mechaniek. Bij goede verzorging en goed onderhoud kan dit uurwerk erg lang meegaan. Een uurwerk van zeer goede kwaliteit slijt dan nauwelijks en doet het dan na honderden jaren nog steeds uitstekend. Om je met een goede verzorging voor jouw klok te helpen volgen hier enkele tips,
Allereerst hangt of staat een klok graag op een redelijk droge plek in huis. Daarnaast vindt hij het fijn als de temperatuur en luchtvochtigheid stabiel is, dat is geen vereiste want hij kan ook best wat schommeling hebben, gevoelige klokken kunnen dan wat voor of achter gaan lopen. Vochtvrij is het belangrijkste, want het uurwerk bevat ijzer en dat kan door vocht gaan roesten.
Een klok hangt of staat graag recht, zodat de slinger mooi en regelmatig tikt. Als je goed naar de tikken luistert terwijl je de klok steeds een beetje verdraaid kun je horen wanneer de tik goed is. De tik is goed als er evenveel tijd tussen de heen en weergaande beweging van de slinger zit.
Stof, daar houdt het uurwerk niet van, als er stof bij het uurwerk terecht komt gaat dat mengen met de olie, met slijtage en uiteindelijk stilstand tot gevolg. De kast om het uurwerk dient het uurwerk tegen stof te beschermen, sluit deze dus goed als je er niet bij hoeft.
Je kan de klok op tijd zetten door de wijzers met de klok mee te verzetten, als je de wijzers tegen de klok in verzet kan het uurwerk kapotgaan. Er zijn klokken die van slag raken als je ze niet laat slaan op het hele en het halve uur, als dit bij jouw klok het geval is wacht dan even op het hele en het halve uur tot hij klaar is met slaan voor je de wijzer verder draait. Als je klok niet van slag af kan raken hoef je alleen op 12 uur te wachten tot hij klaar is met slaan.
Als de klok voor of achter loopt kan je dat aanpassen door het moertje onderaan de slingerlens iets naar boven of beneden te draaien. Naar boven is sneller en naar beneden is langzamer. Vaak is een halve of hele slag voldoende.
Bij het opwinden van de veer of het optrekken van de gewichten is het belangrijk om dit rustig te doen. Het kan zijn dat de klok er een beetje scheef door komt te hangen, hang de klok in dat geval weer recht. Een veer kan niet te strak opgewonden worden, wat wel kan is dat de veer breekt als je stevig doordraait als de veer al vol opgewonden is, Dat gebeurd niet vaak, daarvoor moet je wel erg stevig doordraaien. Als dat wel gebeurd is dat duidelijk te horen. De schade kan dan door een klokkenmaker weer verholpen worden.
Als je de klok verplaatst, is het belangrijk de slinger eraf te halen (dit om te voorkomen dat de slingerveer breekt) Als jouw klok gewichten heeft, haal je deze er ook af. Het beste is om de klok rechtop te verplaatsen. Plat op zijn rug mag ook, dan wel met de bovenkant iets hoger dan de onderkant. Als de klok op zijn nieuwe plaats hangt of staat mogen de slinger en de gewichten er weer aan. Let erop dat de klok recht staat of hangt.
De houten kast kan in de meeste gevallen met boenwas behandeld worden. Daar knapt het hout vaak erg van op.
Op het moment dat de klok stil staat en niet blijft lopen als je de slinger een zetje geeft of als de klok niet meer een volle week blijft lopen nadat hij is opgewonden, dan is de klok aan onderhoud toe. Dit kan je door een klokkenmaker laten uitvoeren.
Ik wens je veel plezier en succes bij de verzorging van jouw klok. Met name plezier, omdat het erg bijzonder is om zo’n mooi stukje techniek met vaak een bijzondere en mooie geschiedenis te mogen zorgen! Neem gerust contact met mij op als je vragen hebt.