Een sieraad van Deens vuursteen en zijn verhaal

Stenen polijsten

Eenmaal thuis ga ik met de stenen aan de slag. Na zes weken en veel geduld komen ze prachtig uit mijn polijsttrommel. De kleuren zijn anders dan de Drentse en Engelse vuurstenen die ik eerder heb gepolijst. Ze zijn veel donkerder, zo donker dat sommige intens zwart zijn. Met zilver levert dat een prachtig contrast op. Wat zal ik er van zilver in of op maken? Hiervoor ga ik op zoek naar oude symbolen uit de Noord-Europese geschiedenis, dat lijkt me passend bij Deze vuurstenen.

Een schokkende ontdekking

Tijdens mijn zoektocht ontdek ik dat ik niet de enige ben die zich door deze mythologie laat inspireren. De Germaanse en Noordse mythologie en ook het runenschrift was een grote inspiratiebron voor de nazi’s. En niet alleen voor de nazi’s, ook extreemrechtse groepen van nu zien het Germaanse volk als superieur en laten zich door deze mythologie inspireren. Daar schrik ik van, eigenlijk wist ik dat wel, maar ik was het in mijn enthousiasme compleet vergeten. En dat enthousiasme is na deze ontdekking helemaal verdwenen. Nationalisme, racisme, fascisme en de nazi’s, daar wil ik ver van weg blijven. Ik wil zeker geen sieraden maken die daarmee geassocieerd kunnen worden.

Nadat ik een beetje van de schrik ben bijgekomen en het nog eens over denk, vraag ik me af of ik hier niet wat kort door de bocht ben. Kan voor mij nu de hele Noordse en Germaanse mythologie overboord, samen met het runenschrift? Eigenlijk wil ik juist heel graag alles weten over onze voorouders in deze streek, ik voel me er ook steeds meer mee verwant naarmate ik meer over ze ontdek. Maakt mij dat nationalistisch? Ik heb het gevoel van niet. Ik voel me hierdoor juist ook meer verwant met andere oorspronkelijke volken op onze wereld, omdat ik steeds meer overeenkomsten zie. Met name op het gebied van de natuur en alle aspecten van het leven. Ik kom vaak tegen dat de natuur en alles wat daarin leeft als heilig wordt beschouwd. De mens is geen heerser van de natuur, maar er een onderdeel van. Bomen, bergen en rivieren werden vereerd. Lokt deze mythologie het idee van een superieur ras uit? Of is het nalatenschap van onze Germaanse voorouders misbruikt voor de idealen van de nazi’s? Ik besluit een zijspoor te nemen in mijn onderzoek om de antwoorden op deze vragen te vinden.

Een suprieur of oorspronkelijk ras, bestaat dat eigenlijk wel?

Niet alleen de noordse mythologie was een grote inspiratiebron voor de nazi’s, ze ontleenden ook veel van hun ideeën aan de evolutietheorie van Darwin. Met name betreft natuurlijke selectie en overleving van de sterkste. Daardoor is de evolutietheorie toch ook niet gelijk slecht?

De Germaanse volkeren blijken niet de oorspronkelijke bewoners te zijn van deze streek. Voor de Germanen waren het andere mensen en daarvoor weer andere. De eerste menselijk bewoners in Europa waren de Neanderthalers en van alle menselijke soorten hebben zij hier het langst gewoond, honderdduizenden jaren. Homo Sapiens wonen nog geen 50.000 jaar in Europa. Al die volken hebben zich vermengt (we hebben onder andere een paar procent Neanderthaler DNA) Dus het idee van zuivere Europeanen en daaruit voortkomend superieur ras valt daarmee van tafel. En als de nazi’s er toch een ras uit wilden pikken, dan zou de Neanderthaler de meest logische keuze zijn geweest en niet de Germaan. Maar waarschijnlijk was het belangrijk dat ze er zelf op leken, dan kom je toch bij de Germaan uit.

De nazi’s waren niet de enige met de overtuiging dat ze het belangrijkste volk van de wereld waren. Toen Europeanen in de 15e eeuw andere landen begonnen te koloniseren was de regel vanuit het Vaticaan; Wanneer je een land betreedt wat nog niet christelijk is, mag je het hebben en de bevolking kerstenen.

Daarvoor vonden de Romeinen zichzelf het belangrijkste volk ter wereld, door de goden uitverkoren. Het was wel zo dat de mensen uit veroverde gebieden ook volwaardige Romeinen konden worden. Met behoud van eigen wetten en regels. Ze moesten wel soldaten leveren.

Deze superieure gedachte vind ik niet terug in alles wat ik vind over de oude Germaanse volkeren. Eerder het tegenovergestelde. Er werden bijvoorbeeld symbolen van het christelijke kruis als de hamer van Thor gevonden in dezelfde graven. Ook de Edda is hier een voorbeeld van, de Noordse mythen opgeschreven door een IJslandse christen. Het lijkt erop dat de Germanen of Vikingen en de christenen zij aan zij leefden in Scandinavië. De christenen waren niet zo tolerant, ze wilden Scandinavië volledig bekeren tot het christendom en dat is ze uiteindelijk ook gelukt rond 1100. Daar bedachten ze allerlei tactieken voor, zoals het omhakken van alle grote bomen (omdat deze heilig waren en vereerd werden) en het overnemen van de al aanwezige seizoensfeesten en daar een christelijke betekenis aan geven. Het is niet zo dat de Germanen zo’n vredelievend volk waren. De Vikingen stonden bekend om hun brute gewelddadigheid, dat is dan wel weer de interpretatie van de christenen omdat ze graag kloosters plunderden want daar viel veel te halen. Het was in die tijd gebruikelijk om elkaar regelmatig te overvallen, alleen overvielen christenen geen kloosters. De verhalen in de Edda gaan veel over vechten en strijden. Het lijkt erop dat dat in die tijd een belangrijk onderdeel was van het bestaan in Noord-Europa.

De Romeinen, de Christenen en de nazi’s hebben zichzelf belangrijker gevonden dan de rest. En misschien waren en zijn er nog wel meer volkeren met deze gedachte. De Germanen leken deze superieure gedachte niet te hebben. Het lijkt erop dat de nazi’s de oude Germanen achteraf superieur hebben gemaakt en deze gedachte naar eigen inzicht hebben gebruikt en misbruikt. Dat maakt het runenschrift nog niet van de nazi’s en het zou onterecht zijn de runen en de Noordse mythologie tegelijk met de nalatenschap van de nazi’s te verwerpen. De runen en de Noordse mythologie hebben recht op eerherstel na misbruik.

Een germaans sieraad

De rune symbolen spreken nu na mijn onderzoek nog meer aan en ik vind ze passen bij de sieraden die ik voor ogen heb van de Deense vuurstenen. En niet allen voor de Deense vuurstenen, ze passen net zo goed in de Drentse en Engelse vuurstenen, omdat ook daar het runenschrift gebruikt werd. Elke rune heeft een eigen betekenis, maar ze zijn ook te combineren tot bindrunen. Op die manier kan je een sieraad maken die helemaal voor jou klopt en bij je past op dat moment. Op gevoel kies ik twee runen uit die ik combineer tot een bindrune en ga ermee aan de slag.

Tijdens het maken van het runensieraad luister ik naar Wardruna, een Noorse band met muziek geïnspireerd op de Noordse mythologie en het oude runenschrift. Hele toffe muziek en erg passend bij het werken aan dit sieraad. Ik kies een zwarte vuursteen en leg daar met zilver de bindrune in voor een mooi contrast. Het is wel even werk, maar van het resultaat word ik heel blij. Ik heb nu een sieraad waarmee ik onze Germaanse voorouders eer en die helemaal bij me past, dat voelt goed 😊